دکتر فهیمه اسدزاده: مولکولهای چسبنده، افق تازهای در کشف و طراحی داروهای هدفمند
ژورنال کلاب گروه شیمی دارویی دانشکده داروسازی، دکتر فهیمه اسدزاده با مرور تحول بزرگ در حوزه کشف دارو، به معرفی و بررسی مفهوم «Molecular Glue» پرداخت؛ مولکولهای کوچکی که با چسباندن یا تثبیت تعاملات بین پروتئینها، مسیر تازهای برای درمان بیماریهایی گشودند که پیشتر بهدلیل اهداف غیرقابلداروپذیر (Undruggable Targets) غیرقابل مهار بودند.
به گزارش روابطعمومی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران؛ ژورنال کلاب گروه شیمی دارویی دانشکده داروسازی ۱۱ آبان ۱۴۰۴ به ارائه دکتر فهیمه اسدزاده دستیار تخصصی این گروه با عنوان iscovery"d "molecular glue; a new era in drug اختصاص یافت.
در بخش نخست، سیر تاریخی این مفهوم مرور شد؛ از داروهای قدیمی نظیر Cyclosporine، FK506 (Tacrolimus) و Rapamycin که پیش از شناسایی علمی مفهوم Molecular Glue با مکانیسمی مشابه اثر میکردند، تا Thalidomide و مشتقات آن (Lenalidomide و Pomalidomide) که بهعنوان نخستین Molecular Glue Degraders شناخته شدند. در این میان، نقش حیاتی پروتئین CRBN در کمپلکس CRL4⁽ᴄʀʙɴ⁾ E3 ligase و مکانیسم تخریب انتخابی پروتئینهای IKZF1 و IKZF3 مورد بررسی دقیق قرار گرفت.
در ادامه، مقایسهای تحلیلی میان دو فناوری برجسته در حوزه Targeted Protein Degradation، یعنی PROTACs و Molecular Glues ارائه شد؛ دو رویکردی که با وجود هدف مشترک در حذف پروتئینهای بیماریزا، از نظر ساختار، اندازه و نحوه عملکرد تفاوتهای بنیادینی دارند.
در بخش پایانی، کاربردهای نوین این مولکولها در درمان بیماریها مطرح شد. از جمله، به تلاشهای اخیر برای طراحی Molecular Glues علیه پروتئین جهشیافته KRAS—یکی از دشوارترین اهداف دارویی در سرطان—اشاره شد؛ رویکردی که نویدبخش آغاز عصری تازه در درمانهای هدفمند و شخصیسازیشده است.
ارسال نظر