دکتر آلن شهبازیان: روش‌های نوین آنالیز الکتروشیمیایی در صنعت داروسازی تحولی بزرگ رقم خواهد زد

به گزارش سینا رسانه دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشکده داروسازی، سمینار کاربردی گروه فارماسیوتیکس ۳ آذر ۱۴۰۳ به ارائه دکتر آلن شهبازیان دستیار تخصصی این گروه با عنوان " کاربرد روش‌های الکتروشیمیایی در علم و صنعت داروسازی" اختصاص یافت. 

 

چکیده سمینار دکتر شهبازیان به شرح زیر است: 

 

در این سمینار علمی کاربردی، دو روش پیشرفته و پرکاربرد الکتروشیمیایی، پتانسیومتری و ولتامتری، مورد بررسی قرار گرفت. این روش‌ها نقش کلیدی در تحلیل دقیق مواد دارویی، شناسایی ناخالصی‌ها و تضمین کیفیت محصولات دارویی ایفا می‌کنند.

پتانسیومتری به‌عنوان روشی برای اندازه‌گیری نیروی محرکه الکتریکی (Emf) میان دو الکترود، امکان سنجش دقیق غلظت مواد را فراهم می‌کند. این فناوری، بر اساس اختلاف‌پتانسیل بین الکترود مرجع و الکترود شناساگر، در تحلیل مواد اولیه و کنترل کیفیت بسیار مؤثر است.

پتانسیومتری یک روش الکتروشیمیایی است که در آن مقدار ماده در محلول به طریق اندازه‌گیری مستقیم یا غیرمستقیم نیروی محرکه الکتریکی (Emf) بین دو الکترود قرار داده شده در محلول اندازه‌گیری می‌شود. نیروی محرکه الکتریکی (Emf) بین الکترود شناساگر و مرجع، پتانسیل یا اخلاف پتانسیل نامیده می‌شود. 

 

در مقابل، ولتامتری به واسطه اعمال پتانسیل متغیر و ثبت جریان الکتریکی، به یکی از حساس‌ترین روش‌های آنالیز کمی تبدیل شده است. در ولتامتری، اطلاعات یک آنالیت از طریق اعمال یک پتانسیل متغیر بر الکترود کار و اندازه‌گیری جریان الکتریکی به دست می‌آید. 

ولتامتری که یک روش وابسته به زمان محسوب می‌شود. این تکنیک که اولین‌بار توسط یاروسلاو هیروفسکی شیمیدان اهل چکسلواکی در سال ۱۹۲۲ معرفی شد، توانایی اندازه‌گیری ترکیبات آلی و معدنی در غلظت‌های بسیار کم (تا حد قسمت در بیلیون) را دارد.

 

از این روش علاوه بر آنالیز کمی در فراکافت‌های کیفی نیز استفاده می‌شود. تمام یون‌هایی که قابل احیا بر سطح الکترود جیوه را می‌توان از طریق ولتامتری اندازه‌گیری کرد. همچنین، ترکیب‌های آلی شامل آلدهیدها، کتون‌های آلفا-هالوژن‌دار، آلکن‌ها، ترکیب‌های آروماتیک از طریق این روش قابل اندازه‌گیری هستند. 

در ولتامتری اندازه‌گیری شدت جریان انتشار حاصل از یک واکنش الکترودی (معمولاً واکنش احیاء) در سطح الکترود قطره جیوه به موازات تغییر تدریجی پتانسیل اعمال شده به الکترود کار اندازه‌گیری می‌شود. 

 

از این دو روش پیشرفته در بررسی ناخالصی‌ها و سنجش دقیق مواد اولیه داروسازی در فارماکوپه‌های معتبر جهانی استفاده می‌شود. با گسترش مداوم این فناوری‌ها، انتظار می‌رود تحولی بزرگ در صنعت داروسازی ایجاد شود.