دکتر شادی دیانتی: سیستم‌های دارورسانی سلولی، پاسخی نوین به محدودیت‌های فناوری نانو در انتقال دقیق دارو هستند

به گزارش روابط‌عمومی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران؛ ژورنال کلاب گروه زیست مواد دارویی ۶ خرداد ۱۴۰۴ با عنوان "سیستم‌های دارورسانی سلولی (CDDSs)" به ارائه دکتر شادی دیانتی دستیار تخصصی این گروه اختصاص یافت.

 چکیده ژورنال کلاب به شرح زیر است:

دارورسانی با سلول‌های زنده؛ گامی نو در فناوری‌های دارویی

در این نشست علمی، یکی از نوین‌ترین و نوآورانه‌ترین رویکردها در حوزه دارورسانی مورد بررسی تحلیلی قرار گرفت: سامانه‌های دارورسانی مبتنی بر سلول‌های زنده (Cellular Drug Delivery Systems – CDDS).

هدف این ارائه، معرفی این فناوری پیشرفته و مقایسه آن با سامانه‌های متداول نانویی بود. در این چارچوب، مزایا، چالش‌ها، کاربردها و روش‌های مختلف بارگذاری دارو در انواع سلول‌ها مورد بحث قرار گرفت. نوآوری اصلی این فناوری در بهره‌گیری از سلول‌های زنده بدن به‌عنوان حامل‌های هوشمند دارویی است. سلول‌هایی نظیر گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید، سلول‌های بنیادی و سلول‌های ایمنی، به دلیل توانایی طبیعی در مهاجرت به نواحی آسیب‌دیده یا توموری، عبور از سدهای ایمنی بدن و رساندن دقیق دارو به بافت هدف، گزینه‌هایی بسیار مناسب برای این نوع دارورسانی به شمار می‌روند؛ قابلیت‌هایی که در سامانه‌های سنتی یا حتی نانویی کمتر دیده می‌شود.

در این نشست، همچنین به روش‌های بارگذاری دارو در سلول‌ها پرداخته شد که شامل سه رویکرد اصلی بود: روش‌های فیزیکی (مانند الکتروپوریشن و تزریق مستقیم) روش‌های شیمیایی (مانند اتصال کووالانسی دارو به سطح سلول) و روش‌های مبتنی بر مهندسی ژنتیک (تغییرات مولکولی برای افزایش قابلیت حمل و رهایش هدفمند دارو) هر یک از این روش‌ها به‌صورت تطبیقی مورد بررسی قرار گرفتند و مزایا و محدودیت‌های آن‌ها تحلیل شدند.

نتیجه‌گیری کلی جلسه بر این نکته تأکید داشت که CDDS می‌تواند بسیاری از موانع موجود در فناوری نانودارورسانی را برطرف کرده و افق‌های نوینی در درمان بیماری‌هایی همچون سرطان، اختلالات التهابی، بیماری‌های خودایمنی و حتی عبور از سد خونی–مغزی ایجاد کند. چشم‌انداز آینده این حوزه، تمرکز بر توسعه سلول‌های مهندسی‌شده‌ای است که توانایی بیشتری در هدف‌گیری دقیق، کنترل زمان و مکان آزادسازی دارو، و تعامل ایمن با محیط بدن داشته باشند.

همچنین، بر اهمیت انجام مطالعات پیش‌بالینی برای بهینه‌سازی نوع سلول، روش‌های بارگذاری، و ارزیابی عملکرد در مدل‌های بیماری تأکید شد. در نهایت، توسعه سامانه‌هایی با ایمنی بیشتر، قابلیت رهایش کنترل‌شده و کاهش عوارض جانبی، گامی مهم در مسیر ورود فناوری دارورسانی سلولی به فازهای بالینی و درمان‌های پیشرفته آینده خواهد بود.