دکتر فاطمه حاجی پور: Phage Display ابزاری که از دل طبیعت آمد تا آینده داروسازی را بازنویسی کند
کاربرد یکی از نوآورانهترین فناوریهای زیستپزشکی جهان که در سال ۲۰۱۸ موفق به دریافت نوبل شیمی شد، محور ژورنال کلاب گروه شیمی دارویی دانشکده داروسازی تهران بود؛ نشستی که در آن نقش Phage Display در تحول درمانهای بیولوژیک، طراحی آنتیبادیهای نوین و آینده کشف دارو با کمک هوش مصنوعی تشریح شد.
به گزارش روابطعمومی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران، ژورنال کلاب گروه شیمی دارویی روز ۴ آبان ۱۴۰۴ با ارائه دکتر فاطمه حاجیپور، دستیار تخصصی این گروه و زیر نظر دکتر لقمان فیروزپور برگزار شد. موضوع این نشست با عنوان «Nature’s Nanobots: Phage Display Technique» به بررسی یکی از پیشروترین فناوریهای شیمی دارویی و زیستفناوری نوین اختصاص داشت.
در این برنامه، اصول بنیادین فناوری Phage Display که موفق به کسب جایزه نوبل شیمی در سال ۲۰۱۸ شده است، برای شرکتکنندگان تشریح شد. این تکنیک با بهرهگیری از فاژها (ویروسهای باکتریایی) پلی میان ژنوتیپ و فنوتیپ ایجاد میکند و به محققان امکان میدهد کتابخانههایی با بیش از یک میلیارد کلون مولکولی ایجاد و میان آنها بهترین لیگاندهای هدفمند را از طریق روش Biopanning گزینش کنند.
بخش قابل توجهی از ارائه به نقش راهبردی Phage Display در توسعه داروهای بیولوژیک، بهویژه آنتیبادیهای مونوکلونال و نانوبادیها اختصاص داشت. داروهای شاخصی چون Adalimumab (Humira) به عنوان یکی از پرفروشترین درمانهای بیولوژیک و Caplacizumab (Cablivi) به عنوان نخستین نانوبادی تأییدشده توسط FDA، نمونههایی از موفقیتهای جهانی این پلتفرم عنوان شدند. همچنین به کاربردهای گسترده آن در تشخیص زودهنگام بیماریها، طراحی واکسن و تصویربرداری مولکولی پرداخته شد.
در بخش پایانی، آیندهپژوهی این فناوری مورد توجه قرار گرفت. دکتر حاجیپور تأکید کرد که ترکیب Phage Display با توالییابی نسل جدید (NGS)، هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین (ML) میتواند فرایند کشف دارو را سریعتر، دقیقتر و شخصیسازیشدهتر سازد و افقهای نوینی را در درمانهای هدفمند بگشاید.
این نشست نشان داد که Phage Display دیگر صرفاً یک ابزار تحقیقاتی نیست، بلکه به پلتفرمی محوری در شیمی دارویی مدرن تبدیل شده است؛ پلتفرمی که با همگرایی فناوریهای دادهمحور، مسیر آینده درمانهای نسل جدید را ترسیم میکند.
ارسال نظر