دکتر زهرا زاهد: پایش عملکرد ریوی بعد از پیوند آلوژن سلول‌های بنیادی خون‌ساز اهمیت بالایی دارد

گزارش سینا رسانه دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشکده داروسازی، جلسه معرفی بیمار گروه داروسازی بالینی دانشکده داروسازی ۷ اسفند ۱۴۰۲ به ارائه دکتر زهرا زاهد از بخش ریه بیمارستان دکتر شریعتی با عنوان Pulmonary Complications In a Post HSCT Patient با راهنمایی دکتر بیتا شهرامی استادیار گروه داروسازی بالینی اختصاص یافت؛ این جلسه به طور هم‌زمان به‌صورت مجازی نیز برگزار شد. 

 

چکیده جلسه معرفی بیمار گروه داروسازی بالینی به شرح زیر است:

 

بیمار، آقای ۲۸ساله مورد پیوند آلوژن مغز استخوان از برادر خود در زمینه  ALL که از ۹ سالگی مبتلا بود، بیمار دچار aGVHD با درگیری پوست و کبد و cGVHD با درگیری پوست، ریه، دهان، چشم و اسکالپ شده بود.

cGVHD عموماً در ۱۰۰ روز بعد از پیوند آلوژن اتفاق میفتد، طیف وسیعی از ارگان‌ها را درگیر می‌کند و از جهت مکانیسم مشابه بیماری‌های اتوایمیون عمل می‌کند.

 

در واقع درمان استانداردی برای cGVHD وجود ندارد؛ اما بر اساس شدت درگیری درمان‌های موضعی، کورتیکواستروییدها روکسولیتینیب، بلئوموسودیل، ایبروتینیب، مهارکننده‌های کلسی نورین مانند سیکلوسپورین و تاکرولیموس، ایماتینیب و... در نظر گرفته می‌شوند.

درمان‌هایی هم به‌صورت اختصاصی برای هر ارگان به‌عنوان‌مثال، امولینت‌ها و کورتون موضعی برای درگیری پوستی، دهان‌شویه‌های ضدالتهاب برای درگیری مخاطی و... توصیه می‌شود.

درگیری ریوی cGVHD به‌عنوان BOS یا سندرم برونشیولیت ابلیترنس، شناخته می‌شود، در درمان این سندرم بر اساس FEV1 بیماران در درجه اول، رژیم FAM(اسپری استنشاقی فلوتیکازون، آزیترومایسین و مونته لوکاست) و در موارد شدیدتر کورتون سیستمیک توصیه می‌شود. 

 

در نهایت پروگنوز این بیماران بر اساس شدت بیماری،performance status ترومبوسیتوپنی و... مشخص می‌شود. باتوجه‌به اهمیت بیماری همانند قبل از  پیوند، تیم درمانی مراقبت‌های بعد از پیوند به‌منظور انجام منظم PFT و تشخیص زودهنگام را به بیمار گوشزد کنند.

این بیمار تحت مداخلات مختلف فارماکوتراپی در موارد تنظیم سطح درمانی مناسب داروها، تداخلات دارویی، اپتیمم کردن آنتی‌بیوتیک‌های بیمار مناسب با الگوی میکروارگانیسم مقاوم، تجویز ضددرد مناسب، درمان‌های موضعی مناسب و... قرار گرفت با و بهبود علائم از بیمارستان ترخیص شد.

در پایان دکتر بیتا شهرامی توضیحات تکمیلی دررابطه‌با اهمیت cGVHD درمان‌های مؤثر نکات دارویی و ملاحظات فارماکوتراپی ارائه داد.