دکتر امیرمحمد یاریاری: طبق راهنمای WHO داروی اسلتامیوویر در درمان استاندارد و اثربخش آنفولانزا توصیه می شود

به گزارش سینا رسانه دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشکده داروسازی، جلسه معرفی بیمار گروه داروسازی بالینی دانشکده داروسازی ۱۶ مهر ۱۴۰۳ به ارائه دکتر امیرمحمد یاریاری دستیار تخصصی با عنوان 

2024 clinical practice guidelines for influenza"  WHO" و به راهنمایی دکتر حسین خلیلی استاد گروه داروسازی بالینی اختصاص یافت. 

چکیده‌ سمینار آموزشی به شرح زیر است:   

باتوجه‌به شروع فصل پاییز و افزایش شیوع بیماری آنفولانزا درباره جدیدترین راهنمای بالینی (WHO) در این سمینار بحث و گفتگو شد. 

 

در ابتدای جلسه دکتر حسین خلیلی مدیرگروه داروسازی بالینی دانشکده مواردی مانند پیشگیری، تشخیص و درمان این بیماری را بیان کرد. 

 

در این راهنمای بالینی آمار ابتلای سالانه ۱ بیلیون نفر و همچنین مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری به طور میانگین ۵۰۰ هزار نفر سالانه گزارش شده است. هرچند که تمامی افراد جامعه در معرض ابتلا هستند، اما برخی افراد  مانند کودکان، سالمندان بالای ۶۵ سال، افراد دارای نقص ایمنی، بیماران مزمن قلبی و عروقی، ریوی و زنان باردار در معرض خطر بیشتری هستند. 

ویروس آنفولانزا ۴ سویه اصلی دارد. سویه‌های آنفولانزای A و آنفولانزای B می‌توانند در انسان بیماری ایجاد کنند.  ویروس آنفولانزای نوع A  باتوجه‌به ویژگی منحصربه‌فردی که در تغییر ژنوم خود دارد از طریق Antigen drift  و Antigen shift می‌تواند در زمان ماه‌های شیوع ویروس موجب همه‌گیری منطقه‌ای و یا جهانی شود. 

 

داروی Baloxavir  با نام تجاری Xofluza که با مکانیسم مهار RNA پلی مراز ویروس طریق مهار Cap-snatching عمل می‌کند. 

این دارو در سال ۲۰۱۸ به‌منظور درمان موارد غیر شدید آنفولانزا و پیشگیری به تأیید FDA رسید. باتوجه‌به ویژگی فارماکوکینتیک دارو، تجویز دارو به‌صورت یک تک‌دوز و بر اساس وزن دوز می‌شود. 

در دستورالعمل WHO  استفاده از این دارو در موارد پیشگیری تا ۴۸ ساعت بعد از مواجهه با ویروس، با دوزینگ مشابه درمان توصیه شده است.

 

طبق مطالعات انجام شده، در مقایسه این دارو (Baloxavir) با داروی اسلتامیوویر، توانسته load ویروس را در مجاری تنفسی بیماران سریع‌تر کاهش دهد. همچنین این دارو نسبت اسلتامیوویر در درمان آنفولانزای تایپ B سریع‌تر موجب بهبودی بیماران می‌شود.

داروی آنتی وایرال دیگری که در سال ۲۰۱۴ در درمان عفونت آنفولانزای جدید در ژاپن تأیید شده Favipiravir است. هرچند که راهنمای جدید WHO استفاده از این دارو را در درمان آنفولانزای فصلی توصیه نمی‌کند.

داروی بعدی Umifenovir است که یک داروی آنتی وایرال با طیف اثر بسیار متنوع است که از طریق مهار Fusion ویروس به سلول‌های میزبان اثر می‌کند نیز در برخی کشورها مانند روسیه و چین برای درمان آنفولانزا تأییدیه دارد. اما راهنمای WHO مخالف استفاده از این دارو برای درمان آنفولانزا است و این مورد را توصیه نمی‌کند. 

 

توضیح اینکه، در حال حاضر در کشور ما برای درمان این بیماری از داروی اسلتامیوویر استفاده می‌شود که طبق راهنمای WHO به‌عنوان درمان استاندارد و اثربخش هم در موارد شدید هم موارد غیر شدید و همچنین در پیشگیری از بیماری قبل و بعد از مواجهه توصیه می‌شود. 

باتوجه‌به اهمیت شروع سریع درمان در بیماران با ریسک بالا و از طرفی ویژگی‌های فارماکوکینتیکی داروی اسلتامیوویر به بررسی نتایج مقالات فارماکوکینتیک انجام شده در بیماران دیالیزی و با اختلال عملکرد کلیه پرداخته شد که در جمع‌بندی صورت‌گرفته مشخص شد داروی اسلتامیوویر را می‌توان با تنظیم دوز بر اساس فرمولاسیون‌های موجود در بازار دارویی ایران در چنین بیمارانی تجویز کرد.