معرفی واحد HSE

تاریخچه

امروزه از مهمترين مسائلي است كه هر فرد در هر سطحي از محيط كار وزندگي بايد بدان توجه نمايد مسئله بهداشت،ايمني،محيطزيست مي باشد كه غفلت از آن بعضا صدمات و ضايعات جبران ناپذيري را موجب خواهد شد .خطر همواره در كمين ماست. بنابراين همواره بايد به فكر كاهش آسيب هاي ناشي از خطرات احتمالي باشيم.اين سخن بدين معنا ست كه حتي اگر ما تمام احتياطات لازم را بكار ببنديم بازهم ممكن است از ناحيه مسائلي كه دور از ذهن ماست يا بخاطر اشتباه و سهل انگاري ديگران با خطراتي مواجهه شويم.
اين واژه از سه بخش تشكيل مي شود كه توجه به هر يك از آنها امري ضروري است.
= Health) : H بهداشت)
= Safety) : S ايمني )
E: (Environment = محيط زيست)
بهداشت و ايمني از سال 1885 با هم مطرح شده اند و هر جا كه ايمني مطرح شده است سخن از بهداشت نيز به ميان آمده است.
مباحث ايمني بعد از انقلاب صنعتي به دلايل افزايش آمار مرگ كارگران مطرح گرديد. مسائل محيط زيست نيز بعد از انقلاب صنعتي به وجودآمد و به شكل حادتري مطرح شد. همچنين به دليل شرايط و سنگيني كار درمعادن زغال سنگ و افزايش بيماري هاي ناشي از كار در ميان كارگران بحث بهداشت نيز مطرح گرديدو در گام بعدي ارتباط بين بيماري و وقوع حادثه كشف گرديد. به جهت اهميت اين موضوع مي بينيم كه موضوع HSE از الزامات است. لذا اگر بخواهيم محيط امني در محل كار خود و حتي در كشور خود بوجود بياوريم كه نيروي انساني در آن احساس امنيت كند و تجهيزات ، ساختمانها و امكانات به بهترين شكل مورد استفاده قرار بگيرند بايد متعهد به اصول HSE باشيم.
شروع فعاليتهاي رسمي در زمينه ايمني و بهداشت كار در ايران به سال 1325 همزمان با تشكيل وزارت كار و امور اجتماعي و تدوين قانون كار بر مي گردد. در سال 1337 قانون مزبور با اصطلاحات و تغييراتي بصورت قانون به تصويب رسيد كه در اين قانون وظايف مربوط به ايمني و بهداشت كار بعهده اداره كل بازرسي كار محول گرديده بود .
اين وضعيت تا قبل از سال 1362 ادامه داشت تا اينكه پس از تشكيل جلسات متعددي كارشناس و جلب نظر وزارت كار و امور اجتماعي و وزارت بهداري وقت و پيشنهاد و تصويب نامه مورخه 3/10/1362 هيئت دولت و به منظور جلوگيري از دوباره كاري و ارتقاء كيفيت ارائه خدمات براي حفظ و بالا بردن سلامت شاغلين ، مسائل بهداشتي محيط كار و كارگران به وزارت بهداري محول گرديد و انجام اين وظيفه ، ابتدا واحدي تحت عنوان واحد بهداشت حرفه اي در دفتر كل خدمات بهداشتي ويژه تاسيس و سپس به اداره كل بهداشت حرفه اي تغيير نام يافت . اداره كل بهداشت حرفه اي در آن زمان مسئوليت حفظ و ارتقاء سطح سلامت نيروهاي شاغل كشور در حرف مختلف را عهده دار گرديد تا اينكه با تصويب قانون كار جديد درتاريخ آبانماه سال 1369 و به استناد ماده 85 اين قانون وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي عهده دار نظارت بر مسائل بهداشتي درماني كارگران و محيط كار و وزارت كار و امور اجتماعي عهده دار نظارت بر ايمني و حفاظت فني كارگران گرديد .
در حال حاضر مسئوليت نظارت و اجراي برنامه ها و طرحهاي بهداشت حرفه اي در كشور بعهده مركز سلامت محيط و كار وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي ميباشد .
از آنجايي كه نخستين و مهمترين موضوع در آزمايشگاه ها، استفاده از مواد شيميايي سمي و مضراست كه خطرهاي احتمالي آنها مي تواندامنيت و سلامت پرسنل را تهديد ‌كند.
بنابراين نخستين گام ، آشنا شدن با اصول HSE در آزمايشگاه است.
آگاهي ازاين اصول و رعايت آنها به آن معني نيست كه از آزادي عمل بكاهد، بلكه بر عكس سبب مي‌شود كه از خطرات جاني و مالي جلوگيري بعمل آيد. هرگاه اين اصول رعايت نشودوقوع حادثه حتمي است. اين خطرات به‌ويژه متوجه كساني است كه تازه‌كار بوده و آزمايشها را بدون در نظر گرفتن جوانب آن انجام مي‌دهند و هيچگونه احاطه‌اي برخطرات ناشي از كار ندارند،به همين دليل بايد به اين نكات توجه بيشتري نمود.
از آنجايي كه دانشكده داروسازي در راستاي پرورش نيروهاي مستعد و متخصص به جامعه سهم عمده اي در فعاليتهاي علمي، آموزشي و پژوهشي دانشگاه علوم پزشكي تهران بر عهده دارد، سعي نموده است تا با ايجاد واحد بهداشت،ايمني و محيط زيست در ساختار دانشكده به تامين سلامت نيروي انساني و حذف عوامل زيان آور محيط زيست بپردازد.از اين رو واحد HSE با رويكرد آموزش صحيح ، آزمايشگاه ايمن، محيط زيست سالم و جامعه اي پايدار فعاليت خود را در اين مجموعه آغاز نموده است.
- اهداف
- - شرح وظایف
- 1) سياستگزاري، برنامه ريزي آموزشي و نظارت بر بهداشت و ايمني آزمايشگاه ها و ساير محيط هاي کاري در واحد هاي مختلف دانشکده .
  ۲) برگزاری جلسات توجیهی با مدیران ارشد سازمان و همسو کردن افکار پرسنل در راستای ارتقاء سطح ايمني، بهداشت ومحیط زیست
  ۳) ) ايجاد هماهنگي درون دانشکده براي جلب مشارکت فعال و همکاري عوامل موثر در ارتقاء و اجراي برنامه هاي بهداشت و سالم سازي محيط آزمايشگاه ها و دانشکده .
  ۴) ايجاد هماهنگي و همکاري بين دانشکده و ساير واحدهاي بیرون از دانشگاه در جهت ارتقاء سالم سازي وبهداشت.
  5) ايجاد ارتباط و هماهنگي و مشارکت فعال در برنامه ها با ساير واحد هاي بهداشت حرفه اي دانشگاه، مراکز بهداشت ودرمان وسازمان حفاظت ازمحيط زيست براي همسو نمودن فعاليت هاي سالم سازي دانشکده با برنامه هاي منطقه اي و ملي .
  6) مطالعه، جمع آوري و بررسي و تجزيه و تحليل اطلاعات مورد نياز جهت سياستگزاري و برنامه ريزي در راستای برنامه هاي ايمني، بهداشت ومحیط زیست دردانشکده .
  7) بازديد و بررسي منظم مطابق با برنامه از قبل تدوين شده از آزمايشگاه ها و واحد هاي مختلف دانشکده جهت اطلاع از وضعيت بهداشت و ايمني
  8) اتخاذ تصميمات وارائه راه حل هاي مناسب بر اساس نظرکمیته فنی در جهت رفع نواقص اعلام شده از طرف گروه هاي آموزشي وساير واحد هاي تابعه.
  9) برنامه ريزي و نظارت در جهت پايش (نمونه برداري، سنجش وارزيابي مستمر)عوامل زيان آور (شیمیایی،فيزيکي،بيولوژيک) در محيط دانشکده
  ( تبصره): در صورتي که دانشکده فاقد دستگاه هاومتخصصين ذيربط جهت پايش عوامل زيان آور و ارزشيابي باشد هماهنگي هاي لازم جهت فراهم آوردن امکانات مورد نياز از بخش دولتي يا خصوصي جهت انجام اين نوع پايش ها به عمل خواهد آمد.
  10) بررسي، جمع آوري و ثبت صحيح اطلاعات و تجزيه و تحليل حوادث احتمالي که در واحدهاي مختلف دانشکده اتفاق مي افتد و اعلام به مديريت واحد و مسئولين ذيربط.
  11) برنامه ريزي و نظارت بر حسن اجراي ضوابط کمي و کيفي مصوبه توسط کميته ایمنی،بهداشت،محیط زیست
  (تبصره):کميته مي تواند از فعاليتهايي در واحدهاي تابعه دانشکده که مغاير بهداشت و ايمني بوده و ايجاد خطرات حاد براي سلامتي دانشجويان و کارکنان و يا محيط زيست مي نمايد ممانعت نموده و پس از دادن تذکرات و اخطارهاي لازم از فعالييت هاي واحدهايي که ضوابط کميته را رعايت ننموده و از آنها تخطي کنند با هماهنگي مديريت دانشکده جلوگيري کند.
  12) برنامه ريزي و اجراي برنامه هاي آموزشي جهت سرپرستان آزمايشگاه هاي تحقيقاتي، کارشناسان، دانشجويان و ساير پرسنل به نحوي که علاوه بر ارتقاء سطح آگاهي، موجب تغيير در نگرش ) باورها و عملکرد رفتارهاي بهداشتي محققين و پرسنل شده تا در اجراي سالم سازي محيط کار مشارکت فعال جويند.
  13) گردآوري استاندارهاي ايمني،بهداشت و محیط زیست
  14) تهيه، تدوين و تنظيم وسايل کمک آموزشي اعم از پوستر، پمفلت، مقاله، فيلم، اسلايد جهت گروهاي هدف.
  15) همکاري و مشارکت فعال در برگزاري گردهمائي ها، سمينارها در زمينه بهداشت وايمني آزمايشگاه هاي تحقيقاتي.
  16) بررسي فعاليت ها و پروژه هاي تحقيقاتي که امکان خطرزا بودن آن وجود دارد جهت پيشگيري و کنترل هر گونه مواجهه مخاطره آميز افراد با عوامل زيان آور احتمالي و ارائه گزارش لازم به سرپرست واحد و مسئولين ذيربط
  (تبصره): طرح هاي تحقيقاتي که در آن از عوامل عفونت زا، حيوانات آزمايشگاهي و يا DNA نوترکيب استفاده مي شود و يا دستکاري ژنتيکي در آن انجام مي گيرد بايد ثبت شده و به تائيد کميته بهداشت و ايمني دانشکده برسند.
  17) مطرح نمودن سريع هر گونه عامل زيان آور براي سلامتي افراد شاغل در دانشکده و محيط زيست جهت رفع سريع معضل.
  18) نظارت و کنترل فني و مهندسي بر سيستم هاي آب، برق، گاز و اطفاء حريق با هماهنگي تاسيسات.
  19) نظارت بر عملکرد شرکت هاي خدماتي از نظر رعايت اصول بهداشت و ايمني.
  20) تهيه دستور العمل هاي بهداشتي لازم براي کار در آزمايشگاه ها، و پيگيري جهت اجراي دقيق آنها .
  21) نظارت و کنترل کيفيت هوا بوسیله نمونه برداري و اندازه گيري ذرات.
  22) نظارت و کنترل عملکرد سیستمهای تهویه در کل دانشکده.
  23) بررسي عوامل ارگونوميک و ارائه راه حل هاي مناسب جهت انجام صحيح کارها و يا تغييرات لازم در فعاليت مورد نظر و ارائه پيشنهادات در خصوص مناسب بودن مواد و ابزار و وسايل مورد استفاده در محيط کار و آزمايشگاه ها.
  24) نظارت مستقيم بر حسن اجرای تفکیک،‌ بازیافت، جمع آوري، انتقال و دفع بهداشتي پسمانهاي توليدي علی الخصوص پسماندهاي خطرناک آزمايشگاهي. مطابق قوانین و بخشنامه های ابلاغ شده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست.
  25) تهیه، تدوین و جاری سازی دستورالعملها و روشهای اجرایی زیست محیطی بر اساس آخرین استانداردهای کشوری و بین المللی و استقرار و نظارت بر سیستمهای مدیریت زیست محیطی ISO 14000.
  26) شناسایی جنبه ها و آثار زیست محیطی دانشکده و بررسی و ارائه راه کارهای کنترلی توسط متخصصین و نظارت بر اجرای صحیح آنهابر اساس اولویت.
  27) ارتقاء آگاهی و فرهنگ حفاظت از محیط زیست کارکنان با برگزاری کلاسهای آموزشی، سمینار و توزیع پمفلت .
  28) پایش دوره ای منابع آلاینده آب، هوا و خاک بر اساس دستورالعمل خوداظهاری در پایش وکنترل آلودگی در مبدا.
  29) اندازه گیری میزان انتشار آلاینده ها و اقدام در جهت کاهش آن و گزارش اقدامات صورت پذیرفته به مبادی ذیربط.
  30) کنترل و نظارت بر پارامترهای پساب و اطمینان از انطباق آنها با معیارهای طراحی تصفیه خانه.
  31) انجام پروژه های اجرایی و مطالعاتی زیست محیطی دردانشکده با همکاری مراکز علمی و دانشگاهی.
  32) ممیزی و بازرسی های ایمنی،بهداشت ، محیط زیست از واحدها ی مختلف دانشکده.
  33) همکاری با واحدهای ذیربط در جهت حفظ و گسترش هرچه بیشتر فضای سبز مجتمع.
  34) تعامل هرچه بیشتر با سازمان حفاظت محیط زیست در جهت حذف آلاینده ها و صیانت از منابع طبیعی.
  35) بازرسی های ماهیانه و سالانه از کلیة تجهیزات ایمنی و آتش نشانی دانشکده.
  36) نظارت برشارژ و تعمیر کلیة خاموش کننده ها،دستگاههای تنفسی و ...
  37) برنامه ریزی جهت برگزاری دوره های آموزشی ایمنی و آتش نشانی.
  38) تهیه و ویرایش دستورالعملهای ایمنی.
  39) نظارت و پيگيري تشكيل كميته ستاد حوادث غير مترقبه.
  40) برنامه ریزی جهت برگزاری کارگاه مدیریت بحران و ایجاد آمادگی پرسنل در شرایط اضطراری.
  41) نظارت بر چگونگی تهیه و توزیع وسایل ایمنی و استحفاظی.
  42) تشکیل گروههای بازرسی و نظارت مستمر و دائم بر عملکرد آنها.
  43) بررسی علل وقوع حوادث توسط کمیته فنی،تهیه گزارش و ارائه راهکارهای لازم جهت جلوگیری از تکرار آنها.
  44) تامین ، حفظ و ارتقاء سطح سلامت جسمانی – روانی و اجتماعی کارکنان در هر شغلی که هستند.
  45) نظارت بر انجام آزمایشات دوره ای و معاینات پزشکی پرسنل.
  46) پیشگیری از بیماریها و حوادث ناشی از کار.
  47) نظارت بر اجرائی شدن دستورالعملها.
  48) شناسائی و ارزیابی پتانسیل های بالقوه خطرات در دانشکده.
  49) نظارت برخرید تجهیزات پایش و اندازه گیری مورد نیاز.
  50) جذب نیروی متخصص جهت تشکیل کمیته فنی.
  51) نظارت و ارزیابی پیمانکاران در زمینه ایمنی، بهداشت ومحیط زیست.
  52) آموزش پرسنل پیمانکاری در خصوص ایمنی مقدماتی ، بهداشت فردی و عمومی و...
  53) ارزیابی تجهیزات حفاظت فردی ( PPE).
  54) نظارت و پايش ويژگيهاي فيزيكي، شيميايي و بيو لوژيكي آب آشاميدنی.
  55) نظارت برامکانات درمانی وتجهیزات جعبه کمکهای اولیه .
  56) طراحی چک لیست های بازرسی بر پایه"ايمني، بهداشت ومحیط زیست".
  57) نظارت بر نحوه بهسازی محیط آزمایشگاه.
  58) نظارت بر طرح مبارزه با دخانيات.
  59) نظارت و پايش مراكز پرتوهاي يونساز.
  60) نظارت بر نحوه صحیح استفاده از مواد ضدعفونی کننده وگندزدایی صحیح سطوح.
  61) نظارت بر نحوه توزیع سموم و اجراي پروژه هاي مبارزه با حشرات و جوندگان